Mijn logboek

 

 

 

 

 

Uiteindelijke bronnen

De bronnen die ik uiteindelijk tijdens mijn stage gebruikt heb, zijn:

• www.audiovisueeleef.blogspot.com
• http://lisaallard.weblog.nl
• workshop met Aifoon
• voorbereidingen Lene Coenen
• Jaspaert, K. (editor), Colpin, M., De Croon, K., Linsen, B. (1999). Taal-materiaal: talig omgaan met materialen in de kleuterklas.
• deelleerplan media
• Deschout, D., Vermeersch, A. (/). Digilab. Didactisch werkstuk. Handleiding voor leerkrachten. Tielt: KATHO. PHO

De presentatie in Heverlee

Wat ik tijdens deze presentatie geleerd heb is:

• Ik vond de groeiende audiovisuele hoek van Berdien heel leuk. Ik vind het spijtig dat ik niet meer uit mijn audiovisuele hoek gehaald heb. Ik had er meer ZA moeten in aanbieden rond kijken en luisteren.
• Wanneer we werken met digitale middelen, is het belangrijk hier heel bewust mee om te gaan. De kleuters moeten leren wanneer en hoe ze deze digitale middelen kunnen gebruiken. We gebruiken een fototoestel bijvoorbeeld niet als we naar het toilet gaan.
• Audiovisueel werken brengt inderdaad iets ontspannends naar boven. Alle andere studenten hadden ook opgemerkt dat geluid en beeld de kleuters rustig maakt. Dit is zo het geval tijdens het kijken naar een filmpje, het ontdekken van geluiden, de zen-momenten, ...
• Nogmaals werd beklemtoond dat audiovisueel onderwijs niet draait om alleen het digitaal werken. Een computer, een dictafoon, ... zijn enkel digitale middelen die gebruikt worden om aan audiovisueel onderwijs te doen. Kijken en luisteren daarentegen staan centraal.
• Ook in bij audiovisueel onderwijs is het belangrijk om 3-jarigen vooral te laten experimenteren. Zij leren immers door te experimenteren.
• Bij anderstalige kinderen is het juist heel nuttig om audiovisueel te werken. Door middel van geluid en beeld krijgen zij de kans om de wereld te verkennen. Ik heb tijdens mijn stage ook gewerkt met het handboek taal-materiaal. Daaruit heb ik de activiteit geluiden herkennen en opnemen gehaald. Hierin wordt al heel veel taal aangereikt, wat nuttig is voor anderstalige kleuters.
• Audiovisueel werken kan kinderen met een stoornis zoals bijvoorbeeld ADHD helpen in de sociale omgang met andere kleuters.
• Ik had ook een kijkdoos bij in de audiovisuele hoek kunnen zetten. Dit is dan geen doos met allerlei materialen om te kijken, maar een doos waarin de kleuters allerlei dingen kunnen ontdekken door erin te kijken. Dit had ik ook zelfstandig kunnen aanbieden.
• Nog een leuke zelfstandige activiteit vond ik de juiste foto plaatsen bij het juiste geluid of omgekeerd.
• De kleuters krijgen de kans om ook meer over elkaar te reflecteren tijdens het beschouwen.
• Het geluidenconcert is ook een leuke activiteit. Hierbij moeten de kleuters zelf een geluid aan een prent toekennen. Vervolgens duidt de leidster een prent aan en spelen de kleuters het geluid dat bij de prent hoort.
• Emoties kan je duidelijker maken adhv een emotiemeter en het bekijken van filmpjes. Film toont bijvoorbeeld een spanning, terwijl er op de achtergrond een spannend geluid wordt afgespeeld.
• Bij het tekenen van geluiden vond ik het leuk gevonden te beginnen met een potlood dat danst op het geluid en dat voor te doen. De kleuters gaan zo meer geneigd zijn om het geluid zelf te tekenen ipv de bron.
• Een wandeling waarbij kinderen door andere brillen kunnen naar de omgeving kijken, spreekt ook enorm aan en zag er ook heel leuk uit.
• Tijdens een presentatie is je uitstraling van groot belang. Ik vond mijn presentatie zelf niet zo geslaagd. Ik was de hele tijd aan de tijd aan het denken en ben uiteindelijk veel vergeten te vertellen, wat ik zeker dan wou vertellen.

Welk effect had deze stage op mij?

Ik heb tijdens dit keuzetraject vooral geleerd dat audiovisueel werken in de kleuterklas heel belangrijk is. Kijken en luisteren zijn beide basisdoelen voor de kleuters en we mogen luisteren zeker niet vergeten!

Toch denk ik dat het niet altijd gemakkelijk is om rond geluiden te werken. De activiteit met de geluidenmemory is bijvoorbeeld heel leuk om te doen, maar kan je niet als je alleen staat in een klas. Je hebt er een stille ruimte voor nodig en je kan moeilijk alle andere kleuters alleen laten. Je kan het eventueel wel klassikaal eens proberen.

Tijdens deze stage heb ik ook zelf met digitale middelen kunnen werken, die ik anders niet gebruik. Ik denk maar aan de overheadsprojector en Windows Live Moviemaker.

Ik had wel niet altijd deze digitale middelen nodig, om aan audiovisueel onderwijs te doen. De kleuters vinden al die snufjes wel leuk, omdat het nieuw is voor hen, maar ze vinden het even leuk om gewoon eens door een andere bril te kunnen kijken of eens stil te worden buiten en gewoon te luisteren naar de omgeving.

Deze audiovisuele stage heb ik ook ervaren als een muzische stage. Het resultaat doet er niet toe. Het belangrijkste is dat de kleuters de kans krijgen om audiovisueel te werken.

Verder zijn er dingen die ik tijdens mijn stage gedaan heb en die ik nu anders zou aanpakken:

• In de audiovisuele hoek meer zelfstandige activiteiten voorzien zoals het schimmenspel. Ik had bijvoorbeeld een geluidenmemory met foto's kunnen aanbieden, of kijken met vergrootglazen in zoekboeken, ...
• Om meer de gevoelens in de geluiden te benadrukken had ik misschien beter met filmpjes gewerkt. Film toont bijvoorbeeld een spannend moment wanneer een spannend geluid wordt afgespeeld op de achtergrond.
• Ik zou de kleuters ook meer geluiden laten ontdekken op een andere locatie. Nu ben ik steeds aan de slag gegaan met de geluidenkoffer en met voorwerpen uit de klas. Ik vind het ook heel spijtig dat de geluidenwandeling mislukt is en dat ik niet meer de kans gehad heb om met de kleuters buiten te gaan door het slechte weer. In het vervolg zou ik dan mijn geluidenwandeling begeleid doen en zou ik de kleuters ook meenemen naar de turnzaal of de refter of de lagere school of ...
• ...

Kortom, ik vond het een hele leuke, boeiende en muzische stage, maar wel niet zo gemakkelijk.

Welk effect had deze stage op de kleuters?

De kleuters kregen tijdens deze stage de kans om heel muzisch te werk te gaan. Hun eigen inbreng was van grote belang, het resultaat deed er minder toe. Ze mochten hun eigen gevoel, idee, naar voren brengen. Ze probeerden allerlei leuke geluiden te zoeken, ze maakten hun eigen versie van een sprookjesfiguur of sprookje en zochten daar een geluid bij wat zij vonden dat erbij paste en het filmpje van 'Krieltje, de olifant' mochten ze met hun eigen geluiden illustreren.

Daarnaast vonden de kleuters het heel leuk te mogen experimenteren met geluiden. Ze vonden het leuk geluiden te ontdekken, die niemand zou kunnen raden. Dit heb ik vooral ondervonden tijdens mijn BA: geluidendobbelspel.

Verder kregen ze ook de kans om de digitale middelen die ik in mijn stage gebruikt heb, uit te testen. Dit spreekt hen aan. Ze krijgen immers niet altijd de kans om met een digitaal fototoestel, een dictafoon, een overheadsprojector of een computer te werken. Naarmate de stage vorderde, begonnen ze zelf te filmen, probeerden ze zelf een digitaal prentenboek te maken. Bij het gebruik van de overheadsprojector wisten ze zelf snel hoe ze hun transparant erop moesten leggen en ook bij het dictafoontje hoefde geen uitleg meer.

De kleuters moesten ook heel vaak samenwerken. Zo moesten ze per 2 geluiden zoeken bij 1 kleuter zijn/haar tekening. Jente en Yelco hebben samen het digitale prentenboek van 'Krieltje, de olifant' gemaakt. Ze toonden elkaar hoe ze geluiden moesten opnemen, filmen, foto's nemen. ...

Tenslotte begonnen de kleuters ook gerichter te luisteren en te kijken. Tijdens het zen-moment concentreerde ze zich echt en zochten naar dingen die anderen niet gehoord zouden hebben. Ze wezen mij steeds op leuke geluiden. Bijvoorbeeld als ze hun jas moesten aandoen, liet Jarne mij het geluid van zijn jas horen en zei: 'Luister juf, ik heb nog een geluid gevonden!' Of Hanne ontdekte dat de zaklamp toch geluid kon maken en was heel fier. Ook de klasfotograaf was steeds gedetailleerder. Ze begonnen uit zichzelf te filmen en probeerde zelfs zichzelf te filmen.

Uiteindelijke weekschema's

Tijdens mijn stage heb ik ook dingen aangepast aan mijn weekschema's. Hieronder kun je de weekschema's zien waarmee ik gewerkt heb.

Het is altijd de bedoeling geweest om 's morgens met een zen-moment te starten, maar deze was ik op de vorige weekschema's (die van thema 'sprookjes' en 'Krieltje, de olifant') vergeten aan te duiden. Verder is het rode weer wat ik tijdens mijn stage veranderd heb.

De zen-momenten 's morgens en de terugblikmomenten 's avonds staan in het vet omdat ik deze heel belangrijk vind en leuk vond om te doen. De kleuters werden heel rustig tijdens de zen-momenten en kregen de kans om eens stil te blijven staan bij het luisteren. De terugblikmomenten gaven de kleuters de kans zichzelf bezig te zien en terug te blikken op de activiteiten van de dag.

Uiteindelijke lijn geluid

Dit is de uiteindelijke lijn geluid waarmee ik gewerkt heb. Het rode duidt de verandering aan. Dit omdat mijn laatste stagedag weggevallen is door een pedagogische studiedag.

Dag 9: Krieltje, de olifant: een boek vol geluiden

Om deze laatste stagedag in te leiden, startte ik met het tonen van de stand van zaken i.v.m. met ons digitaal prentenboek 'Krieltje, de olifant'. Gisterenavond had ik er immers nog zelf de tekst op ingesproken en dit wou ik de kleuters laten zien.

Het duurde voor de kleuters wel iets te lang soms. Ik had de tekst meer moeten beperken!
Ook merkten de kleuters op dat er nog altijd geen geluiden in voorkwamen. Ik zei dat ik al naar geluidjes had gezocht en vertelde het verhaal opnieuw, dit keer geïllustreerd met instrumenten. Meestal verloopt een muzikaal geïllustreerd verhaal bij mij niet goed, maar deze keer wel. De kleuters waren heel aandachtig.

Als verwerking, speelde ik of een andere kleuter op een instrument. De anderen moesten dan aangeven welk dier uit het verhaal ze gehoord hadden. Zo zorgde ik ervoor dat ze de klanken beter konden onthouden.

Na de speeltijd, vertelde ik hen dat ik de geluiden bij het verhaal wou opnemen, maar dat plots alle instrumenten verdwenen waren. De kleuters moesten nu op zoek naar voorwerpen die geluiden maakten en die bij de dieren pasten. Ik wou hiervoor naar buiten gaan, maar door het slechte weer kon dit niet doorgaan. De kleuters zochten dan naar voorwerpen in de klas.

Omdat ik schrik had dat ik de geluiden er niet bij zou kunnen plaatsen na de middag, stelde juf Heidi dan voor om de kleuters de geluiden zelf weer te laten maken, terwijl het filmpje afgespeeld werd.

En zo deden we het ook na de laatste speeltijd. Iedereen was heel stil. Ik hielp de kleuters door aan te geven wanneer ze mochten spelen en wanneer ze moesten stoppen.

Dan was het weer tijd voor een voorstelling van de foto's van de klasfotograaf van dienst:

Het lijkt wel of Lia zelf een digitaal prentenboek wou maken :).

Dag 8: 'Krieltje, de olifant'

Juf Heidi vertelde deze morgen het verhaal 'Krieltje, de olifant' a.h.v. vaste prenten. De kleuters luisterden aandachtig. Ik had haar op voorhand gevraagd of ik het prentenboek digitaal mocht ondersteunen, maar daar zij de prenten al helemaal had uitgewerkt, hoefde het voor haar niet.

 

 

Daarna toonde ik hen een voorbeeld van een digitaal prentenboek. Zo werd het voor de kleuters meteen duidelijk waar ik deze week naartoe wilde werken.

 

 

Vervolgens besloot ik, als verwerking op het verhaal, om enkele kleuters de vaste prenten in de juiste volgorde te laten leggen. Nadien mochten ze de foto's natuurlijk fotograferen en maakten we er een filmpje van in Windows Live Moviemaker. Jente en Yelco hebben dit heel goed gedaan!

 

'S avonds beschouwden we eerst het filmpje van Jente en Yelco ...

 

 

... en blikten we natuurlijk weer terug op de voorbije dag aan de hand van de foto's van de klasfotograaf van dienst. Deze keer was Karst aan de beurt.

 

Zie hier één van zijn filmpjes:

 

 

 Ik vind het heel leuk om te zien hoe Karst zichzelf probeert te filmen!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Dag 7: voorstelling sprookjesdieren met geluiden

Door een gebrek aan tijd, stelde mijn klasmentor voor om de kleuters niet allemaal in één keer na elkaar aan de beurt te laten. Daarom begonnen we van 's morgensvroeg al met het beschouwen van de sprookjesdieren. De kleuters vonden het leuk om hun tekening op het grote doek te zien en te tonen aan de anderen. Na het beluisteren van het geluid, gingen ze ook meteen op zoek naar het voorwerp waarmee dit geluid zou kunnen gemaakt zijn.

Hier zijn enkele resultaten:

De klasfotograaf van dienst trok vandaag deze foto's:

Er duiken steeds meer en meer filmpjes op ...

 

Dag 6: de kleuters zoeken een geluid bij hun eigen sprookjesfiguur

Vandaag had ik opnieuw een geluidenwandeling gepland zodat iedere kleuter bij zijn/haar sprookjesfiguur een geluid zou hebben, maar daar ik in de namiddag alleen moest staan, zou ik dit nooit op een hele dag gedaan krijgen.

Na overleg met mijn mentor, heb ik dan besloten om de kleuters per 2 bij mij te roepen. Op deze manier konden ze elkaar helpen om een geluid bij hun tekening te zoeken en konden ze het ook van elkaar opnemen.

Ik begon met een klassikale impressie waarin ik het geluid dat Jupp bij zijn sprookjesdier had gevonden, liet horen.

Daarna zochten de kleuters in de klas en in de geluidskoffer naar geluiden. Dit gaf hen ook de kans om elkaar te helpen. Eenmaal een geluid gevonden, gingen we naar de gang om het geluid op te nemen.

Deze activiteit lukte redelijk goed, vind ik. Sommige tekeningen en geluiden kon je heel goed met elkaar associëren. Wel kreeg ik af en toe de indruk van sommige kleuters dat ze het niet zo leuk vonden. Ik denk dat ik het misschien meer uitdagender had moeten maken en ze had moeten meenemen naar een andere locatie, dat had veel leuker voor hen geweest.

Verder toonde de klasfotograaf van dienst de volgende foto's:

 

 

 

 

 

Dag 5: Wat hoor ik toch? Wat hoor ik toch?

Ondertussen waren we terecht gekomen in de creatieve fase van de leerlijn van deze week. In deze fase had ik voorzien om samen met de kleuters, met het ongekende lied 'Wat hoor ik toch? Wat hoor ik toch?' te spelen.

De bedoeling hiervan was dus de kleuters op een expressieve manier te laten verwerken wat ze tot nu toe al geleerd hadden over geluiden. Daarom had ik in mijn lesvoorbereiding het herkennen van geluiden voorzien en het zelf zoeken van geluiden, maar deze activiteit ging niet zo goed. Ik had zelf wat expressiever moeten zijn en de kleuters antwoorden steeds, door het feit dat in mijn beeldverhaal een aap werd getoond, met aap op de vraag 'Wat hoor ik toch? Wat hoor ik toch?' i.p.v. mee te zingen. Hierdoor ben ik enkel tot het herkennen van geluiden gekomen.

Dus ik vraag me wel of ik deze stap van expressie niet beter anders had kunnen aanpakken. Ze gingen hierbij denk ik niet genoeg met de geluiden zelf expressief aan de slag. Het leek meer een terugblikken. Wat ik beter had kunnen doen, is ze bijvoorbeeld laten bewegen op de geluiden die ze gevonden hadden.

Het geluidendobbelspel dat hierop volgde, was wel een succes. Hiermee sloot ik sterk aan bij hun gewoonten in de klas. De kleuters spelen immers geregeld een gezelschapspel. Bovendien vonden ze het leuk nieuwe geluiden in de geluidenkoffer te ontdekken!

Vandaag was er ook geen klasfotograaf van dienst. Ik was vergeten een klasfotograaf aan te duiden. Dit vind ik heel jammer! Vanaf nu vergeet ik het niet meer!

Dag 4: DE geluidenwandeling

Nadat ik de laatste kleuters een transparanttekening liet maken over hun favoriete sprookjesdier, ...

 

... was de volgende stap een geluidenwandeling buiten. Muziekkabouter Jupp toonde eerst zijn sprookjesdier.

Daarna vroeg hij aan de kleuters of zij geen zin hadden om op geluidenwandeling te gaan. We zouden dan een wandeling maken over de speelplaats en in de speeltuin.

Ik had me op voorhand wel al afgevraagd of deze geluidenwandeling wel zou lukken. Ik en mijn klasmentor hadden immers besloten de geluidenwandeling klassikaal te doen. Reden hiervoor was alle kleuters deze ervaring te laten opdoen.

MAAR deze activiteit ging niet zoals ik het in mijn hoofd had. Ik had geen fluitje bij me, dus het was moeilijk om de kleuters buiten in de hand te houden. Daarnaast wilden de kleuters ook niet geblinddoekt worden. Ik had het toch beter begeleid in kleine groep gedaan!

Uiteindelijk heb ik dan besloten om te wandelen op de speelplaats en hen geluiden te laten zoeken. Ik vroeg hen hoe ze bijvoorbeeld geluid konden maken met een bank en waar we nog geluiden zouden kunnen vinden, ... Dit ging al iets beter, maar uiteindelijk begonnen de kleuters in het wilde weg rond te lopen. Ik ga mijn activiteit voor donderdag zeker aanpassen! Dan staat er weer een geluidenwandeling op het programma, maar met dictafoon.

DUS ik heb geleerd dat je een geluidenwandeling best niet klassikaal doet. Ook hen spontaan op de speelplaats naar geluiden laten zoeken gaat wel, maar dan moet ik in het vervolg wel een fluitje meenemen!

Verder was er weer een klasfotograaf van dienst:



'Oh nee, er zit een spin in de w.c.!':

Dag 3: Joris en de draak

Deze dag stond helemaal in het teken van sprookjes en het experimenteren met de overheadsprojector en het tekenen van een eigen sprookjesfiguur.

Toen de kleuters binnenkwamen hadden ze meteen oog voor dat de overheadsprojector.

Na het onthaal toonde ik, met behulp van de overheadsprojector, een prent op transparant van Joris en de draak en vertelde ik kort het sprookje (weliswaar aangepast).

Ik deed dit om het experimenteren met de overheadsprojector en het transparanttekenen in te leiden.

Het experimenteren met de overheadsprojector begon wat moeizaam. De kleuters gingen meteen over tot tekenen.

Toch wou ik dat ze ook de mogelijkheden van de overheadsprojector leerden kennen en riep ik ze bij me. Ik begon met wat schaduwspel en algauw volgden ze mijn voorbeeld. Ondertussen keken ze naar het effect op de muur. Vervolgens bood ik hen wat materialen aan en gekleurde transparanten. De kleuters vonden het vooral verrassend hoe de gekleurde transparanten van kleur veranderden als je er een andere op legde.

 

 

Daarna liet ik hen met stiften op een transparant tekenen. Eerst mochten ze een beetje oefenen op de overheadsprojector zelf, vervolgens mochten ze een hele tekening maken over een sprookjesfiguur en deze tonen aan de anderen, door middel van de overheadsprojector. De kleuters zochten zelf naar hoe de transparant het best op de overheadsprojector moest liggen.

Tijdens deze activiteit was het soms moeilijk om het thema sprookjes naar voren te brengen, maar er zaten toch enkele leuke tekeningen tussen.

Op het einde van de dag, blikten we weer samen terug op de activiteiten van de dag adhv van de foto's van de klasfotograaf van dienst. Hierbij moet ik volgende keer ook nog meer aandacht besteden aan de gedane activiteiten en niet alleen aan de foto's alleen!

Enkele foto's van de klasfotograaf van dienst zijn:

 

De kleuters beginnen meer en meer details te trekken.

Dag 2: It's digitime!

Na alweer een kort zenmoment en het bepalen van de klasfotograaf van dienst, introduceerde ik vandaag de dictafoon, met zijn gekleurde bolletjes om het gebruik te vergemakkelijken.

Ik liet hen een geluidfragmentje horen dat ik de dag voordien had opgenomen in de klas. De kleuters waren heel verrast toen ze zichzelf plots hoorden en begonnen te lachen.

Daarna wilden enkele kleuters heel graag eens experimenteren met de dictafoon. Eerst namen ze hun eigen stem op...

 

 

 

..., vervolgens ook andere geluiden. Dit was echter niet zo gemakkelijk, door het vele geluid op de achtergrond. Ik had hierbij ook beter een stillere ruimte opgezocht.

Uiteindelijk hadden we toch genoeg geluiden om op het einde van de dag een geluidenkwis te doen. Ik liet de geluiden willekeurig en één voor één, horen. De kleuters raadden welk geluid of welke stem ze hoorden.

Bovendien is het schimmenspel nu ook vertrokken. Tijdens een begeleide activiteit maakten de kleuters allerlei figuren om voor de projector te houden en deden we eens een rollenspel. Nadien speelden de kleuters ook zelfstandig wat meer met de projector. Het rollenspel bleef echter wel moeilijk.

Nog enkele foto's van de klasfotograaf van dienst:

En de kleuters proberen meer en meer te filmen ...